Gertrude Moors woonde in het molenhuis bij de windmolen. Deze molen was tijdens de oorlog een referentiepunt voor neergeschoten geallieerde piloten en voor ontsnapte Franse krijgsgevangenen. Van hieruit werden ze door Gertrude persoonlijk met de tram naar Luik gebracht. In 1943 werd ze aangehouden en na marteling ter dood veroordeeld. Ze kwam terecht in Ravensbruck waar ze waarschijnlijk door vergassing om het leven kwam.
Gertrude Moors werd geboren in Dilsen op 16 augustus 1902. Ze woonde in het Heilderveld waar de molen van Dilsen stond en nog altijd staat.
Na de dood van haar vader hertrouwde haar moeder, maar ook zij stierf in 1932 waarna Gertrude de zorg voor het gezin op zich nam.
Tijdens Wereldoorlog II heeft ze samen met haar familie een zeer heldhaftige rol gespeeld.
Zij ontfermde zich over neergestorte geallieerde piloten en ontsnapte Franse krijgsgevangenen. Dit kwam haar duur te staan want op 18 juni 1943 werd ze aan huis opgepakt en gevangen gezet. Ondanks het feit dat ze ziek te bed lag werd ze zonder pardon meegenomen.
Ze kwam terecht in diverse gevangenissen waar ze werd “ondervraagd”.
Op 29 november 1943 werd ze door het Duitse Feldgericht ter dood veroordeeld.
Omdat de Duitsers blijkbaar geen vrouwen terechtstelden werd ze naar diverse plaatsen in Duitsland gevoerd en kwam uiteindelijk in Ravensbrück terecht, waar ze dwangarbeid uitvoerde.
Na de dood van haar vader hertrouwde haar moeder, maar ook zij stierf in 1932 waarna Gertrude de zorg voor het gezin op zich nam.
Tijdens Wereldoorlog II heeft ze samen met haar familie een zeer heldhaftige rol gespeeld.
Zij ontfermde zich over neergestorte geallieerde piloten en ontsnapte Franse krijgsgevangenen. Dit kwam haar duur te staan want op 18 juni 1943 werd ze aan huis opgepakt en gevangen gezet. Ondanks het feit dat ze ziek te bed lag werd ze zonder pardon meegenomen.
Ze kwam terecht in diverse gevangenissen waar ze werd “ondervraagd”.
Op 29 november 1943 werd ze door het Duitse Feldgericht ter dood veroordeeld.
Omdat de Duitsers blijkbaar geen vrouwen terechtstelden werd ze naar diverse plaatsen in Duitsland gevoerd en kwam uiteindelijk in Ravensbrück terecht, waar ze dwangarbeid uitvoerde.
De activiteiten van Gertrude
Hierna volgt het relaas van iemand van het netwerk L100 weliswaar in het Frans, want het gaat over de activiteiten in Luik. Gertrude bracht haar “klanten” immers naar Luik.
Het netwerk L100 was al voor de oorlog actief en was een onderdeel van de staatsveiligheid.
Het netwerk L100 was al voor de oorlog actief en was een onderdeel van de staatsveiligheid.
Uit het verslag blijkt dat Gertrude Moors vooral Engelse piloten en ontsnapte Franse krijgsgevangenen hielp.
Het aantal piloten dat op die manier terug naar Engeland kon was volgens de bron Comète een dertigtal. Dit aantal is zeer groot in aanmerking genomen dat de ontsnappingslijn tot aan haar arrestatie slechts een jaar actief was.
Uit het relaas van de dienst die ontsnapte Franse krijgsgevangenen verder hielp zou het netwerk van Luik minstens 1100 mensen op die manier hebben doorgesluisd.
De grote onderneemster op dit vlak is volgens het relaas juffrouw Moors uit Dilsen die volgens het netwerk alle verdienste en waardering hiervoor mag opeisen.
Het aantal piloten dat op die manier terug naar Engeland kon was volgens de bron Comète een dertigtal. Dit aantal is zeer groot in aanmerking genomen dat de ontsnappingslijn tot aan haar arrestatie slechts een jaar actief was.
Uit het relaas van de dienst die ontsnapte Franse krijgsgevangenen verder hielp zou het netwerk van Luik minstens 1100 mensen op die manier hebben doorgesluisd.
De grote onderneemster op dit vlak is volgens het relaas juffrouw Moors uit Dilsen die volgens het netwerk alle verdienste en waardering hiervoor mag opeisen.
Ook haar broer Severin Moors was actief in hetzelfde netwerk zoals blijkt uit onderstaande tekst:
Binnen het netwerk was er een hiërarchie die hierna verduidelijkt wordt:
Ook andere namen uit Dilsen-Stokkem worden in de archieven vermeld zoals blijkt uit de volgende tekst. Breuls Jacques was een halfbroer van Gertrude en ook haar andere halfbroer Jean was actief.
De piloten werden verder geholpen door het netwerk Comète dat was opgericht door de Brusselse Dit maakt het wel een beetje verwarrend want er was L100, Luc nadien Marc genoemd, de ontsnapping van Franse krijgsgevangenen. Al deze netwerken voerden activiteiten uit van spionage of verbergen en verzenden van piloten en krijgsgevangenen.
Na de oorlog wordt natuurlijk gevraagd om haar te erkennen als verzetsstrijder.
Na de oorlog wordt natuurlijk gevraagd om haar te erkennen als verzetsstrijder.
Niet alleen wordt er geprobeerd om haar erkenning te bezorgen maar de eerste zorg van haar familie is natuurlijk om te weten wat er met haar gebeurd is en of ze nog leeft!
Ook de Belgisch Nationale Beweging doet haar duit in het zakje.
De Fransen sturen eveneens een erkenningsdocument alhoewel ze de einddatum van de activiteiten van Gertrude niet juist hebben. Ze bepalen die op 8 september 1944. Op dat moment was Gertrude al meer dan een jaar gearresteerd.
De burgemeester van Dilsen laat weten dat er in 1948 nog altijd geen nieuws is van Gertrude. Dit is meer dan 5 jaar na de aanhouding!
De zoektocht wordt ook internationaal georganiseerd. Alle middelen worden ingezet om Gertrude terug te vinden.
En dit document wordt dan ook weer verder gestuurd.
Maar ook de familie doet pogingen om op te zoeken wat er met Gertrude gebeurd is.
Hoe Gertrude aan haar einde kwam is niet bekend. Toch hebben we een relaas van een medegevangene die aan haar kinderen vertelde wat er gebeurd is. Het is waarschijnlijk dat ze als verzwakte gevangene niet meer van nut was voor de Duitse oorlogsindustrie en dus vergast werd.
De juiste overlijdensdatum van Gertrude was lang onduidelijk. Op haar doodsbeeldje staat maart 1945 en op het gedenkteken in het kasteelpark staat 5 mei.
Het is pas in 2012 dat we via het ITS in Bad Arolsen dat we een exacte sterfdatum kregen.
Hierna is het officiële overlijdensbericht opgenomen.
Het blijkt dat de Duitsers zelfs op een goede maand voor het einde van de oorlog nog bijhielden wie ze allemaal vermoord hebben.
Haar officiële sterfdatum is dus 31 maart 1945.
Het is pas in 2012 dat we via het ITS in Bad Arolsen dat we een exacte sterfdatum kregen.
Hierna is het officiële overlijdensbericht opgenomen.
Het blijkt dat de Duitsers zelfs op een goede maand voor het einde van de oorlog nog bijhielden wie ze allemaal vermoord hebben.
Haar officiële sterfdatum is dus 31 maart 1945.